Xu hướng sử dụng cầu thủ nhập tịch tại các giải đấu

Trong hơn một thập kỷ qua, bóng đá thế giới chứng kiến một xu hướng ngày càng rõ nét: Sự gia tăng nhanh chóng của các cầu thủ nhập tịch trong thành phần đội tuyển quốc gia ở các giải đấu lớn như World Cup, EURO, Asian Cup hay CAN Cup. Xu hướng sử dụng cầu thủ nhập tịch quá nhiều đặt ra câu hỏi về lòng trung thành, tính công bằng,… Cùng phân tích kỹ hơn.

Thực trạng gia tăng cầu thủ nhập tịch tại các giải đấu quốc tế

Tại World Cup 2022, nhiều đội tuyển có tỷ lệ lớn cầu thủ không sinh ra tại quốc gia mình đại diện. Đội tuyển Maroc gây ấn tượng mạnh khi lọt vào bán kết với đội hình có hơn 70% cầu thủ sinh trưởng tại châu Âu (Pháp, Bỉ, Hà Lan…). Trong khi đó, đội tuyển Qatar (nước chủ nhà) gây chú ý khi sử dụng nhiều cầu thủ gốc châu Phi hoặc gốc Nam Mỹ đã được nhập tịch.

Ở châu Á, ĐT Trung Quốc và Indonesia là hai ví dụ điển hình cho xu hướng nhập tịch để nâng cao chất lượng đội hình. Đặc biệt, Indonesia đã nhập tịch hàng loạt cầu thủ gốc Hà Lan, Nigeria, Anh… trong vòng vài năm qua.

Theo các trang tổng hợp kèo bóng đá, tại châu Phi, do hệ quả của làn sóng di cư và di sản thực dân, rất nhiều cầu thủ sinh ra tại Pháp, Bỉ hay Hà Lan đã chọn về khoác áo đội tuyển gốc như Senegal, Bờ Biển Ngà hay Ghana, thay vì chờ đợi cơ hội từ các đội tuyển châu Âu.

Nguyên nhân xu hướng sử dụng cầu thủ nhập tịch tăng cao

Toàn cầu hóa và di cư

Sự phát triển của toàn cầu hóa kéo theo làn sóng di cư mạnh mẽ. Nhiều cầu thủ sinh ra ở một quốc gia, nhưng có cha mẹ hoặc tổ tiên đến từ nơi khác. Nhờ điều kiện nhập tịch linh hoạt, họ có quyền lựa chọn thi đấu cho một trong các quốc gia mà mình có liên hệ về huyết thống hoặc nơi cư trú.

FIFA cho phép cầu thủ chưa từng thi đấu cho đội tuyển quốc gia ở cấp độ cao nhất có thể chuyển đổi đội tuyển nếu đáp ứng các điều kiện về quốc tịch hoặc thời gian cư trú.

Chính sách nhập tịch chiến lược của các liên đoàn bóng đá

Một số liên đoàn bóng đá chủ động tìm kiếm cầu thủ ở nước ngoài, đặc biệt là những người gốc gác quốc gia mình, để nâng cao chất lượng đội tuyển. Họ đầu tư vào việc nhập tịch cầu thủ một cách hợp pháp, nhanh chóng, như cách Indonesia hay Qatar đang thực hiện. Đây là chiến lược giúp các đội bóng “thiếu nguồn nhân lực nội địa chất lượng” cạnh tranh tốt hơn ở các sân chơi quốc tế.

Cơ hội thi đấu và khẳng định bản thân

Không ít cầu thủ sinh ra ở các quốc gia có nền bóng đá phát triển như Pháp, Đức, Brazil nhưng không có cơ hội được triệu tập do quá nhiều đối thủ cạnh tranh. Việc chọn thi đấu cho một đội tuyển khác giúp họ có cơ hội ra sân quốc tế, góp mặt ở các giải lớn như World Cup hay CAN Cup.

Ví dụ: Kalidou Koulibaly (gốc Senegal) từng chơi cho U20 Pháp, nhưng sau đó quyết định khoác áo tuyển Senegal và trở thành thủ lĩnh hàng thủ của đội bóng này.

Tác động tích cực và những mặt trái

Tác động tích cực

• Nâng cao chất lượng chuyên môn: Rõ ràng, nhiều đội tuyển đã mạnh hơn đáng kể nhờ sự bổ sung của các cầu thủ nhập tịch. Maroc, Nhật Bản, Senegal, Indonesia hay Qatar đều cải thiện đáng kể thành tích sau khi sử dụng các tài năng sinh trưởng ở nền bóng đá phát triển. Những cầu thủ nhập tịch không chỉ mang kỹ năng chuyên môn cao, mà còn đem đến tư duy chơi bóng hiện đại, góp phần nâng tầm đội hình.
• Đa dạng văn hóa trong đội tuyển: Cầu thủ nhập tịch thường mang theo những nét văn hóa khác biệt, giúp đội tuyển có sự đa dạng, sáng tạo và mở rộng bản sắc. Sự đa dạng này góp phần phản ánh thế giới bóng đá hiện đại – nơi ranh giới quốc gia đang ngày càng mờ nhạt.

Những mặt trái

Xem thêm: Tin CLB PSG: Nguy cơ bị loại khỏi Champions League

Xem thêm: Tin bóng đá: Saliba chấp nhận giảm lương để đến Real Madrid

• Câu hỏi về bản sắc và lòng trung thành: Một số người cho rằng việc sử dụng cầu thủ nhập tịch “quá nhiều” sẽ làm phai mờ bản sắc quốc gia, biến đội tuyển thành “đội quân thuê”. Đặc biệt khi có cầu thủ không biết hát quốc ca, không nói tiếng bản xứ, hoặc chưa từng sống tại quốc gia mình đại diện. Trường hợp đội tuyển Qatar với hàng loạt cầu thủ Nam Mỹ và châu Phi từng gây tranh cãi gay gắt về tính “quốc gia” của đội hình.
• Hạn chế cơ hội phát triển cho cầu thủ nội địa: Việc ưu tiên cầu thủ nhập tịch có thể làm giảm động lực phát triển cho các cầu thủ trong nước, khiến họ mất cơ hội lên tuyển. Đây là lo ngại chính của người hâm mộ tại các nước đang phát triển bóng đá, như Trung Quốc hay Indonesia.
• Rủi ro về sự gắn kết trong đội hình: Nếu không được quản lý tốt, sự khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa có thể khiến đội tuyển mất sự gắn kết. Cầu thủ nhập tịch đôi khi chỉ gắn bó ngắn hạn, thiếu cảm giác thi đấu vì màu cờ sắc áo – điều ảnh hưởng đến tinh thần chung.

Xu hướng sử dụng cầu thủ nhập tịch tại các giải quốc tế là một phần tất yếu trong bức tranh bóng đá toàn cầu hóa. Dù gây tranh cãi, xu hướng này cũng góp phần giúp nhiều đội tuyển vươn lên tầm cao mới. Điều quan trọng là các quốc gia cần sử dụng chiến lược nhập tịch một cách khôn ngoan, đảm bảo tính chính danh, công bằng và không quên đầu tư vào phát triển cầu thủ bản địa, nền tảng lâu dài cho sự thành công của bóng đá quốc gia.